Her kesimden kişilerin çimler üzerinde keyifli vakit geçirdiği, koşu ve bisiklet parkurlarının olduğu, konserlere, festivallere ve çeşitli mitinglere ev sahipliği yapan, şiirlere, şarkılara konu olan İzmir’in gözbebeği Kordon.

Şehrin en önemli mekanlarından biri olan bugünkü Kordon, aslında bundan 16 yıl önce 6 şeritli yol yapımı düşüncesinden yola çıkarak denizi dolduran Belediye’nin yol yapımı projesinin mahkeme kararıyla durdurulmasının ardından şehre kazandırılmış bir rekreasyon alanı.

İzmir – Çeşme Otoyolu’nun devamı olarak düşünülen Kordon yolu için ilk öneriyi, 1991’de dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal’la dönemin Büyükşehir Belediye Başkanı Yüksel Çakmur’dan geldi.

Denizi doldurarak 6 şeritli yol yapmak isteyen İzmir Büyükşehir Belediyesi ve yapımı gerçekleştiren Karayolları’na karşı çevreciler, büyük bir hukuksal mücadele verdi.

Yargı sürecinin devam etmesi ve tüm sivil toplum örgütlerinin, meslek odalarının ve baronun karşı çıkmasına rağmen Büyükşehir Belediyesi, Koruma Kurulu onayı almadan 31 Mart 1997‘de Kordon’u doldurmaya başladı. 6 ay içinde 2 milyon 200 bin tona yakın dolgu malzemesi döküldü.

Karşılıklı açılan 3 dava Danıştay’da sürerken dönemin Büyükşehir Belediye Başkanı Burhan Özfatura, hukuki bütün sorunları çözdüğünü belirterek ‘Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü’nün bu yolları bitirmesi gerek. Ancak yol biterse ben artı puan alacağım. Bu nedenle siyasi bir tercih olarak yol bitirilmiyor’ diye konuştu.

İzmir Barosu ve TMMOB Mimarlar Odası İzmir Şubesi, 14 Nisan 1997’de dolgu çalışmasının yapılmaması için yürütmenin durdurulması ve iptali için İzmir İdare Mahkemesi’ne dava açtı. Mahkeme dava sonuçlanıncaya kadar yürütmenin durdurulması istemini reddetti. Bunun üzerine 16 Nisan 1997’de Danıştay 6. Dairesi’ne başvuruldu. 6. Daire yürütmenin durdurulması istemini reddederek davanın devamına karar verdi.

Meşhur Palet Restoran yıkıldı ve deniz üzerinden Bayraklı sahil’e taşındı. (Bayraklı Sahil’de eski havasını yakalayamayan restoran 6 ay sonra kapatıldı ve kısa bir süreliğine Bayraklı vapur iskelesi olarak hizmet verdi.)

Yolun yapılmaması için büyük mücadele veren Çevre Hareketi Avukatlarından Noyan Özkan da, projenin SİT’e takılacağını bile bile Kordon’un doldurulmaya devam edildiğini vurgulayarak şu görüşleri dile getirdi:
‘Kordon dolgusu oldu – bittiye getirilmeye çalışılıyor. Yolla ilgili üç önemli dava sonuçlanmadı. İzmir kıyı kenti. Proje hayata geçerse kentin hava alması önlenecek. İzmirliler yeni yolla rahatlayacak deniyor. Kordon yolunun bu hale gelmesinde Özfatura kadar İzmirliler de suçlu. Buna karşı çıkmalıydılar.’

Bu arada bağlantılı yolların viyadük ayakları döşenmeye başlandı. (Günümüzde hala bu ayaklar aynı yerinde durmaktadır ve 16 senedir bu soruna bir çözüm bulunamamıştır.)

Mimarlar Odası İzmir Şubesi projenin durdurulması için dava açtı ve 1999 yılında İzmir 1 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından, Kordon’un Cumhuriyet Meydanı ve Alsancak Limanı arasında kalan kesimi SİT alanı ilan edildi. Bu karar Kültür Bakanlığı’ndan geri dönmesine rağmen mahkeme kurulu ‘SİT alanı’ kararını haklı bularak projenin durdurulması hükmünü verdi. Bu hükümle birlikte dolgu çalışmaları durdu ve Kordon çirkin bir görünüme büründü.

Kordon’a yol yapılmasına karşı çıkan isimlerden biri de 18 Nisan 1999’da Belediye başkanı seçilen Ahmet Piriştina’ydı.

Mimarlar Odası İzmir Şubesi de hazırladığı yeni projeyle mevcut dolguyu yeşil alan olarak değerlendirebileceğini ortaya koydu. Hazırladıkları proje Bayındırlık, İskan ve Turizm bakanlığına gönderildi.

Ve nihayet Piriştina, yaklaşık bir buçuk trilyon lira harcayarak kente 150 hektarlık yeşil alan ve yaya ağırlıklı bir rekreasyon alanı kazandırdı.

2000 Yılı Şubat ayından bir uydu görüntüsü. Gündoğdu meydanı henüz hazır değil.

Yeni yüzüyle Kordonboyu 66 bin metrekare yeşil alan, 54 bin metrekare yaya alanı, 1.5 km. bisiklet ve koşu yolu ve 7 metrelik tek şeritli bir araç yolu ile 15 Haziran 2000 yılında halka açıldı.

Son olarak sizleri Kordon’un bugünkü halini ve eski görüntülerini içeren Ali Kocatepe’nin ‘Kordon Boyu Faytonlar’ isimli video klibiyle baş başa bırakıyoruz.